Skip to main content
dd
CIC nanoGUNE
  • en
  • es
  • eu

User account menu

  • Sartu

Main Menu ES

  • nanoGUNE
    • Hitz bitan
    • Antolakuntza eta finantzaketa
    • Pertsonak
    • Bat egin
    • Bizi
    • Prentsa-bulegoa
    • nanoPeople
  • Ikerketa
    • Ikerketa
    • Argitalpenak
    • Proiektuak
    • Kanpo-zerbitzuak
  • Transferentzia
    • Transferentzia
    • Enpresa berriak
    • PI Zorroa
    • Industry collaborative research positions
    • Strategic lines
    • Kanpo-zerbitzuak
    • Albisteak
  • Formakuntza
    • Master projects
    • Gradu amaierako proiektuak
    • Udako praktikaldiak
    • Doktoretza programa
  • Gizartea

User menu

  • Sartu
  1. Azala
  2. Hidrogeno eta grafenozko iman atomikoak

Hidrogeno eta grafenozko iman atomikoak

2016/04/26

nanoGUNEko ikertzaileek, Madrilgo Unibertsitate Autonomoarekin eta Grenobleko Néel Institutuarekin lankidetzan, frogatu dute hidrogeno-atomo bat grafeno-geruza batean absorbatze hutsak magnetizatu egiten duela grafenoaren eremu zabal bat. Lehen aldia da halako gauza bat frogatzen dutela. Hidrogeno-atomoen manipulazio selektiboari esker, doitasun atomikoko grafeno magnetikoa lor daiteke. Lana Science aldizkari entzutetsuan argitaratu dute.

Grafenoak, karbono-atomoz osatutako atomo bateko lodierako xaflak, ezaugarri asko ditu, baina ez du propietate magnetikorik. Eta hidrogeno-atomoak, bestalde, momentu magnetiko txikiena du. Momentu magnetikoak adierazten du zenbat indar izango duen eta zer norabidetan egingo duen indarra iman batek. “Beste era batera esanda, guztiok dugu gogoan nola jokatzen duten imanek, eta nola imanak gai diren distantzia jakin batera dagoen beste iman bat erakartzeko edo aldentzeko; haien potentziaren arabera, gehiago edo gutxiago. Beraz, portaera hori benetan definitzen duena da iman parearen momentu magnetikoa. Indarra azaltzen ari dela sentitzen hasten gara imanen momentu magnetikoen hedapen espazialak eragiten duelako, eta, bestalde, indarra erakarpenekoa edo aldarapenekoa izatearekin, imanen arteko orientazio erlatiboa dago lotuta; horregatik, imanetako bat biratzean, imanak elkarri erakartzetik elkar aldaratzera pasatzen dira, edo alderantziz”, adierazi du Miguel Moreno Ugeda nanoGUNEko Ikerbasque Fellow-ak.

“Gure lanean, agerian geratu da nola hidrogeno-atomo batek grafeno-geruza bat ukitzen duenean hidrogenoak bere momentu magnetikoa transferitzen dion”, adierazi du Morenok. “Ohikoenak diren material magnetikoei dagokienez (adibidez, burdina, nikela eta kobaltoa), atomo bakoitzak eragiten duen momentu magnetikoa nanometro-hamarren gutxi batzuetara iristen da; haiek ez bezala, hidrogeno-atomo bakoitzak grafenoan induzitzen duen momentu magnetikoa zenbait nanometrotakoa da, eta, aldi berean, modulazio bat gertatzen da eskala atomikoan”, erantsi du. Esperimentuak tunel-efektuko mikroskopioaren laguntzarekin egin dituzte. Mikroskopio horrekin, materia ikusi eta manipula daiteke eskala atomikoan. Halaber, emaitzek agerian uzten dute momentu magnetiko induzitu horiek elkarrekiko interakzio sendoak dituztela distantzia handietan (eskala atomikoarekin alderatuta), eta, gainera, arau berezi honi jarraitzen diotela: momentu magnetikoak gehitu edo neutralizatu egiten dira, absorbatutako hidrogeno-atomoen arteko posizio erlatiboaren arabera kritikoki. Halaber, eta aurreko guztia bezain garrantzitsua, “lortu dugu era kontrolatu batean manipulatzea hidrogeno-atomo indibidualak, eta, horri esker, nahieran ezarri ahal izan ditugu grafenoaren eskualde jakinetako propietate magnetikoak”, nabarmendu du Morenok.

Magnetismoaren bila

Grafenoa 2004an lehen aldiz lortu zenetik, mundu osoko laborategiak saiatu dira magnetismoa sartzen bi dimentsio besterik ez dituen material honen propietate-zerrenda luzean. Funtsean, interes horren oinarria da grafenoa, a priori, material ideala dela teknologia espintronikoan erabiltzeko. Etorkizun handiko teknologia hori ohiko elektronikaren ordezkoa izan daiteke, aldi berean informazio magnetikoa eta elektronikoa transmititzen baita eta, hala, belaunaldi berriko ordenagailu ahaltsuagoak lortu bailitezke. Beraz, “lan honetan lortutako emaitzek agerian utzi dute badagoela aukera grafenoan momentu magnetikoak nahieran sortzeko eta nola distantzia handietara komunikatzeko gaitasuna duten; horrek guztiak etorkizun handia ematen dio material honi, gorabidean doan espintronikaren esparruan”, ondorioztatu du Morenok.

Ikerketaren emaitzak era didaktiko batean erakusten dira bideo honetan:

 

For further information:

Argitalpen originala

Héctor González-Herrero, José M. Gómez-Rodríguez, Pierre Mallet, Mohamed Moaied, Juan José Palacios, Carlos Salgado, Miguel M. Ugeda, Jean-Yves Veuillen, Félix Yndurain eta Iván Brihuega. “Atomic-scale control of graphene magnetism by using hydrogen atoms” Science (22 Apr 2016) Vol. 352, Issue 6284, pp. 437-441, DOI: 10.1126/science.aad8038

  • whatsapp
  • facebook
  • twitter
  • linkedin
  • print

Lotutako albisteak

  • 2025/05/06

    NanoGUNEren Dorre Kuantikoa —The Quantum Tower— eraikitzen hasi da

  • 2025/04/01

    Donostia, spintronikaren eta orbitronikaren hiriburu

  • 2025/02/14

    Review Article Highlights 25 Years of Modern Near-field Optical Nanoimaging

  • 2025/02/11

    Scientists synthesize 2D polyaniline crystal with unique metallic out-of-plane conductivity

  • 2025/02/07

    Emakumeak Zientzianek berdintasunaren aldeko ekintza txiki bakoitzaren ahalmena azpimarratzen du

  • CIC nanoGUNE
  • Tolosa Hiribidea, 76
  • E-20018 Donostia / San Sebastian
  • +34 943 574 000 · nano@nanogune.eu
  • Facebook Twitter Youtube Linkedin Instagram Subscribe to our Newsletter

Menú pie principal

  • nanoGUNE
  • Ikerketa
  • Transferentzia
  • Formakuntza
  • Gizartea
  • nanoPeople

Menú pie servicios

  • Kanpo-zerbitzuak
  • Argitalpenak
  • Mintegiak
  • Bat egin
  • Prentsa-bulegoa
  • Kontratatzailearen profila
  • Corporate Compliance

Menú pie grupos

  • Nanomagnetismoa
  • Nanooptika
  • Self AssemblyAutomihiztadura
  • Nanobiosistemak
  • Nanogailuak
  • Mikroskopia Elektronikoa

Menú pie grupos 2

  • Teoria
  • Nanomaterialak
  • Detekzio Kuantikoko Mikroskopia
  • Nanoingeniaritza
  • Hardware Kuantikoa

Funded by

  • EJ/GV
  • Diputación
  • FEDER
  • FEDER
  • Ministerio de Ciencia e Innovación

Member of

  • BRTA
  • SOMM

Distinctions

  • Distinción de Excelencia María de Maeztu 2022-2025
  • Excellence Research
  • UNE-166002

Menú legales

  • Irisgarritasuna
  • Lege-oharra
  • Pribatutasun politika
  • Cookiei buruzko politika
  • Konfidentzialitate politika
by ACC