Related news by tag Graphene

REPSOL ETA CDTI-K MILIOI BAT EURO INBERTITU DITUZTE GRAPHENEA ENPRESAN

 

Repsol eta Ekonomia eta Lehiakortasunerako Ministerioaren mendeko Garapen Teknologiko eta Industrialerako Zentroak (CDTI) akordio bat sinatu berri dute Graphenearekin enpresa teknologiko horren kapitalean milio bat euroko inbertsio bateratua egiteko.

Graphenea grafenoa ekoizteko teknologia berritzaile bat garatu duen start-up bat da. Bere produktuak 40 herrialdetara esportatzen ditu eta, besteak beste, Nokia, Philips edota Sigma- mAldrich bezalako multinazional handiak hornitzen ditu. ETE teknologiko hori 2010ean Donostian inbertitzaile pribatuen eta nanoGUNEren artean sortu zen.

Inbertsio bateratu hori INNVIERTE programaren barruan egin da, Energia Berrien atalean, eta enpresaren gaitasun teknologikoa eta hazkunderako ahalmena indartzen ditu, eta, gainera, suspertzen ari den grafenoaren ekoizpenaren sektorean buru izaten jarraitzea ahalbidetuko du. Hala, funts horiek industrializaziorako negozio-plana azkartzeko erabiliko ditu.

Grafenoa karbono-atomoen geruza bakarrez osatutako nanomaterial berri bat da, eta ezaugarri optiko, elektriko, termiko eta mekaniko bikainak ditu. Horregatik, grafenozko materialak energia metatzeko eta sortzeko teknologia berrien ikerketetan eta garapenetan erabiltzen ari dira. Arlo horretan, Grapheneak sortutako produktuak bateriak, superkondentsadoreak, eguzki-zelulak eta kudeaketa termikorako gailuak garatzeko erabiltzen dira, besteak beste. Grafenozko materialak polimeroen eta erretxinen gehigarri gisa ere erabiltzen dira.

Grafenoaren merkatuak 6,6 milioi euroko fakturazioa izan zuen 2012an eta analistek aurreikusten dute 73,5 milioi eurokoa izango dela 2018an.

 

 

 

Grafeno-plasmoiak, argi-izpi bat belaunaldi berriko gailuetarako

nanoGUNEko ikertzaileek, ICFO eta Graphenearekin elkarlanean, plataforma teknologiko bat proposatu dute antena metalikoetan oinarrituta. Antena horiek aukera ematen dute grafenoan —atomo bakarreko lodiera duen materialean— argia harrapatu eta kontrolatzeko. Esperimentuek erakutsi dute grafenoak gidatutako argia, hari oso-oso lotua, zuzendu eta kurbatu daitekeela, optika konbentzionalaren oinarrizko printzipioei jarraituz. Lan honek, zeina Science zientziaaldizkari entzutetsuan argitaratu baitzuten atzo, aukera berriak ematen ditu gailu eta zirkuitu fotoniko txikiagoak eta azkarragoak egiteko.

Zirkuitu eta gailu optikoek askoz azkarrago prozesatu ahal izango lituzkete seinaleak, bai eta konputazioa egin ere. "Dena den, argia oso azkarra den arren, toki gehiegi behar du", azaldu du nanoGUNE eta UPV/EHUko Ikerbasque ikertzaile Rainer Hillenbrandek. Izan ere, argiak, hedatzeko, gutxienez bere uhin-luzerako espazioaren erdia behar du, eta espazio hori askoz handiagoa da gure ordenagailuen azken belaunaldiko oinarrizko osagai elektronikoak baino. Horrexegatik sortu zen argia konprimitzeko eta haren hedapena material jakin baten bidez nanoeskalan kontrolatzeko erronka. Eta grafenoa izan daiteke irtenbidea. Material harrigarria da: karbono-atomoen geruza bakar bat du, eta aparteko propietateak. Grafeno-geruza batek harrapatutako argiaren uhin-luzera nabarmen txikitu daiteke, 10-100 aldiz, espazio librean hedatzen den argiarekin alderatuta. Hori dela eta, grafeno-geruzan zehar hedatzen den argi horrek —grafeno-plasmoi deituak— askoz toki gutxiago behar du.

Hala ere, argia modu eraginkor batean grafeno-plasmoi bihurtzea eta gailu konpaktu batekin maneiatzea erronka garrantzitsua da. Orain, NanoGUNEko, ICFOko eta Grapheneako ikertzaile batzuek — EBko Grafene Flagship-eko kide direnak— frogatu dute irrati-uhinetarako erabiltzen den antena-kontzeptua irtenbide egokia izan daitekeela. Ikertzaileek erakutsi dute grafenoan jarritako tamaina nanometrikoko metal-barra batek (zeinak argiaren antena moduan jokatzen duen) argi infragorria har dezakeela, eta grafeno-plasmoi bihurtu, irrati-antena batek, kable metaliko batean, irrati-uhinak uhin elektromagnetiko bihurtzen dituen bezala.

"Plataforma teknologiko moldakor bat aurkeztu dugu, antena optiko erresonatzaileetan oinarritua, grafenoplasmoien hedapena abiarazteko eta kontrolatzeko. Aurkikuntza hori pauso garrantzitsua da grafeno-plasmoien zirkuituak egiteko", azaldu du ikertzaile-taldeko gidari Rainer Hillenbrandek. Pablo Alonso-Gonzálezek, nanoGUNEn esperimentuak egin zituenak, antenak eskaintzen dituen abantaila batzuk nabarmendu ditu: "Grafeno-plasmoien kitzikapena optiko hutsa da, gailua konpaktua da eta plasmoien fasea eta uhin-frontea zuzenean kontrolatu daitezke, antenen geometria egokituta. Hori oinarrizkoa da argia fokatzean eta zuzentzean oinarritutako aplikazioak garatzeko.

Ikerketa-taldeak azterketa teorikoak ere egin zituen. Honela azaldu du nanoGUNEko Ikerbasque Research Fellow Alexey Nikitinek, zeina kalkuluen egilea baita: "Teoriaren arabera, gure gailuaren eragiketa oso eraginkorra da, eta etorkizuneko aplikazio teknologiko guztiak grafenoaren kalitate- eta fabrikazio-mugen araberakoak izango dira".  

Nikitinen kalkuluetan oinarrituta, nanoGUNEko Nanogailuen Taldeak —zeina Luis Hueso eta Félix Casanova Ikerbasque ikertzaileek zuzentzen baitute— urrezko nanoantenak fabrikatu zituen, Grapheneako grafenotik abiatuta. Ondoren, Nanooptika Taldeak NEASPEC eremu hurbileko mikroskopioa erabili zuen, ikusteko nola jartzen diren martxan grafeno-plasmoiak eta nola hedatzen diren grafeno-geruzan zehar. Irudietan, ikertzaileek ikusi zuten, hain zuzen, grafenoaren gaineko uhinak antenatik urrun hedatzen direla, uretara harri bat botatzean olatuak hedatzen diren bezalaxe.

Atomo bakarreko lodierako karbono-geruzan zeharreko argi-hedapenak optika konbentzionalaren legeei jarraitzen  ote dien edo ez jakiteko, argia fokatzeko eta errefraktatzeko hainbat esperimentu diseinatu zituzten. Fokatzeesperimenturako, antena kurbatu zuten. Esperimentuetan lortutako irudiek frogatu zuten grafeno-plasmoiak antenatik distantzia jakin batera kontzentratu zirela, argi-sorta bat lente edo ispilu konkabo batekin ardazten denean bezala.

 

Urrezko antena ñimiño batek abiarazitako grafeno-plasmoien errefrakzioaren adierazpen grafikoa, atomo bakarreko lodiera duen prisma batetik igarotzean (nanoGUNE).

Ikertzaile-taldeak ikusi zuen, bestalde, grafeno-plasmoiak errefraktatu egiten direla (norabidez aldatzen direla) prisma-forma duen grafenogeruza bikoitz batetik pasatzen direnean, argi-sorta bat beirazko prisma batetik pasatzen denean tolesten den bezala. "Desberdintasun nagusia da grafeno-prisma bi atomoko lodierakoa bakarrik dela. Ezagutzen den prisma optiko errefraktario meheena da", adierazi du Rainer Hillenbrandek. Bitxia da, baina grafeno-plasmoiek norabidea aldatzen dute eroankortasuna handiagoa delako bi atomoko lodierako prisman hura inguratzen duen atomo bakarreko lodierako geruzan baino. Etorkizunean, grafenoaren eroankortasun-aldaketa horiek baliabide elektroniko sinpleen bidez finkatu ahal izango dira,eta horrek aukera emango du errefrakzioa modu oso eraginkorrean kontrolatzeko, besteak beste argia bideratzeko aplikazioetarako.

Laburbilduz, esperimentuek erakusten dute optika konbentzionalaren oinarrizko printzipioak, eta garrantzitsuenak, grafeno-plasmoiei ere aplikatzen zaizkiela —alegia,karbono-atomo geruza bakar batean hedatzen den argi oso-oso konprimituari—. Ondorio horietan oinarrituta, zirkuitu eta gailu optiko guztiz miniaturizatuak egin litezke etorkizunean, hautemate- eta konputazio-aplikazioetan erabiltzekoak.

Artikulu originala

P. Alonso-González1, A.Y. Nikitin1,5, F. Golmar1,2, A. Centeno3, A. Pesquera3, S. Vélez1, J. Chen1, G. Navickaite4, F. Koppens4<, A. Zurutuza3, F. Casanova 1,5, L.E. Hueso 1,5 and R. Hillenbrand 1,5. “Controlling grapheme plasmons with resonant metal antennas and spatial conductivity patterns” Science (2014), DOI: 10.1126/science.1253202

  • CIC nanoGUNE, 20018 Donostia-San Sebastián, Spain.
  • I.N.T.I-CONICET and ECyT-UNSAM, San Martín, Bs. As., Argentina.
  • Graphenea SA, 20018 Donostia-San Sebastián, Spain.
  • ICFO-Institut de Ciéncies Fotoniques, Mediterranean Technology Park, 08860 Casteldefells, Barcelona, Spain.
  • IKERBASQUE, Basque Foundation for Science, 48011 Bilbao, Spain.

 

Aro berri bati ekin dio Grapheneak

Aro berri bati ekin dio gaur Grapheneak: "bere kasa ibiltzen" hasi da. Enpresa sortu zela bost urte bete berriak ditugun honetan (2010eko apirilaren 9a), haren akziodun izateari utzi egin dio CIC nanoGUNEk, Graphenearen bultzatzaile eta sortzaile zientifiko-teknologikoak, Nanotechnology Investment Group SL-rekin sinatutako itunari jarraikiz.

Graphenearen "independentzia-agiria" sinatu ondoren, orain bost urte ezarritako helburuak bete egin direla adierazi dute alde biek, lankidetza bikaina izan dela, eta Grapheneak etorkizun oparoa duela. Grafenoa ekoizten eta merkaturatzen jarraituko du Grapheneak; nanoGUNEk, berriz, nanomaterial horren propietate elektronikoak eta optikoak ikertzen. Honela, bi erakundeek ikerketa elkarlanean egiten jarraituko dute etorkizunean ere.

NanoGUNEko zuzendari nagusi den Jose Maria Pitarkek duela bi urte adierazi zuenez, "arrisku oso handiko apustua" izan zen Graphenearen sorrera. Hala eta guztiz ere, orduko helburuak gainditu egin ditu. Hala diote datuek: 50 bat herrialdetan saltzen ditu Grapheneak bere produktuak; hamabi profesionaleko lantaldea du, eta ia milioi bat euroko fakturazioa izan zuen 2014an.

Grafenoa, etorkizun oparoko materiala

Aurreikuspenen arabera, etorkizun oparoa du grafenoak. Izan ere, hasi besterik egin ez den eta potentzial izugarria duen nanoteknologiaren garapenari estu lotua dago material horren ekoizpena. Zenbait sektore (aeronautika, medikuntza, energia, elektronika...), enpresa (Philips, Nokia, Nissan…), ikerketa-zentro eta unibertsitate ari dira jada grafenoa erabiltzen, eta etorkizunean askok gehiagok erabiliko dutela diote aurreikuspenek.

Oso mehea da material hori (lodiera: atomo bat), arina (0,77 miligramo pisatzen du m2 bateko xafla batek) eta sendoa (altzairua baino 200 aldiz sendoagoa); horrez gain, eroankortasun elektriko eta termiko ikaragarria du. Grafenoari esker, hegazkin arinagoak eta erresistenteagoak egingo dira, bonbilla eraginkorragoak, bateria hobeak eta askoz iraunkorragoak, paper elektronikoa eta beste zenbait gauza. Bestalde, oso garrantzitsua izango da etorkizuneko medikuntzan eta elektronikan ere. Pitarkeren iritziz, nanozientziako eta nanoteknoliogiako aurrerapenak ditu ardatz nagusi egungo garapen teknologikoak, non garrantzi handia duen jada grafenoak.

Ez zen gertakizun isolatua izan Graphenearen sorrera, euskal industrian nanoteknologia sustatzeko nanoGUNEren estrategiaren emaitza baizik. Graphenea sortu zen garai bertsuan (2010) nanoHabia sortu zuen nanoGUNEk, nanoteknologiaren alorrean enpresa-proiektuak bultzatzeko. “Bikaintasunezko ikerketa du helburu nanoGUNEk, Euskal Herriko ekonomia eta enpresen lehiakortasuna sustatzeko betiere. Horretarako, enpresa berriak sortzea da gure eginkizun nagusietako bat" zioen, duela bost urte, nanoGUNEko zuzendariak. Irizpide horri jarraikiz, hainbat enpresa sortu ditu nanoGUNEk Grapheneaz gain: Simune (2014ko urtarrila), zeinak eskala atomikoko simulazioak egiten dituen; Ctech-nano (2014ko uztaila), zeinak, geruza atomikoen jalkitzean nanoGUNEk duen ahalmenaz eta eskarmentuaz baliaturik, nanoestalduren alorrerako zerbitzu pertsonalizatuak eta tresna espezifikoak eskaintzen dituen, eta Evolgene (2014ko iraila), industriako zenbait sektoretan aplikatzen diren arbaso-entzima ultraeraginkorren berreraikuntzan jarduten den enpresa.

Nanogailuen taldeak EBaren 2D-INK FET Open proiektuan hartuko du parte

NanoGUNEko Nanogailuen taldea proiektuaren bederatzi kideetako bat izango da. Bere ardura partzuergoko beste kideek emandako tinta erdieroale batekin transistoreak egitea, eta probatzea, da. Gailuen miniaturizazioaz ere arduratuko da nanoGUNE, hauekin gailu mugikorrak bezalako aplikazio elektroniko egiteko intentzioarekin. Horretarako, 297.600€ jasoko ditu, hiru urteko eperako.

Graphenea enpresak ere, 2010ean nanoGUNE eta inbertsore pribatuen artean sortutakoak, parte hartuko du proiektuan. Ikerketa talde kolaboratiboa europako sei kidek osatuko dute: Universidade do Minho-ko Algoritmi zentroak (Braga, Portugal); Valentziako Unibertsitateko ICMol institutuak; Technische Universität München unibertsitateak (Munich, Alemania); Katholieke Universiteit Leuven unibertsitateak (Lovaina, Belgika); Universität Wien unibertsitateak (Viena, Austria); eta University of Nottingham unibertsitateak (Erresuma Batua).

Europako Batasuneko FET-OPEN (Future and Emerging Technologies) proiektuek hasierako fasean dauden ikerlerroak babesten dituzte, teknologia berriak sorraraz ditzaketen ideietan oinarritutakoak. Ildo horretatik, EBren egitasmoak diziplina askotako zientzialari eta ingeniariak animatzen ditu zientziaren arloan aurrerabideak sustatzen dituzten ikerketa proiektuetan parte hartzera. Halaber, azpimarratzekoa da Europako FET-OPEN (Future and Emerging Technologies) programa deialdi oso lehiakorra dela; izan ere, aurkezturiko 643 proiektuetatik, soilik 24 (% 3,7) finantzatu dira Europa osoan.

Patenteak

Aurelio Mateo-Alonso proiektuaren koordinatzailearen arabera, hainbat propietatetako dimentsio biko materialen bidez tinta erdieroaleak garatzea “aurrerapauso garrantzitsua izango da gailu elektroniko ultrafinen hurrengo belaunaldirako material berriak sortzeko bidean; besteak beste, transistoreak, LEDak, eguzki zelulak eta fotodetektagailuak”. Ikertzaileek diotenez, gainera, 2D-INK proiektuaren aukera teknologikoak ikusita eta enpresa pribatu baten parte hartzeak, patenteak sortzea espero dela.

Grafenozko plasmoien detekzio elektrikoa terahertzen maiztasunetan

Terahertzen (THz) maiztasun-tarteko erradiazioak interes zientifiko handia erakartzen du, potentzial handia baitu hurrengo belaunaldiko hari gabeko komunikazioetarako edo irudi ez suntsitzaileak lortzeko. Aitzitik, terahertzen erradiazioa sortzeak, detektatzeak eta kontrolatzeak erronka teknologiko handiak ditu aurretik. Erradiazio horrek uhin-luzera luze samarrak (30 eta 300 μm artekoak) dituenez, bereziki, irtenbide alternatiboak beharrezkoak dira gailuak nanoeskalan sartu ahal izateko.

Azkeneko urteetan, oso etorkizun oparoko plataforma bihurtu dira grafenozko plasmoiak terahertzen erradiazioa konprimatzeko. Grafenoan argiaren eta elektroien oszilazio kolektiboen artean gertatzen den elkarrekintza du oinarri, eta plasmoi deritzen uhin elektromagnetikoak sortzen ditu horren ondorioz. Grafenozko plasmoiak uhin-luzera izugarri motzarekin hedatzen dira eta gai dira eremu elektrikoak uhin-luzerakoak baino dimentsio txikiagoetan kontzentratzeko; aldi berean, gainera, elektrikoki kontrola daitezke haien propietateak.

 

 

Uhin-luzera izugarri motzetan hedatzen dira terahertzen plasmoiak grafenozko xafla batean, zundazko ekortze-mikroskopio bidez lortutako fotokorrente-irudietan ikus daitekeen bezala.

Orain, CIC nanoGUNEko ikertzaileek (Donostia, Espainia), ICFO (Bartzelona, Espainia), IIT (Genova, Italia), Columbia University (Nueva York, AEB), Radboud University (Nijmegen, Herbeherak), NIM (Tsukuba, Japonia) erakundeekin eta Neaspec (Martinsried, Alemania) enpresarekin elkarlanean, lehen aldiz behatu dituzte plasmoiak terahertzen maiztasunetan, oso konprimatuta eta grafenoa oinarri duen fotodetektagailu batean sartuta. Plasmoiak behatzeko, detektagailuko fotokorrontearen erregistroaren mapa egin zuten gainazala metalezko punta zorrotz batekin miatuz. Puntaren funtzioa izan zen THz-tarteko argi intzidentea fokuratzea 50 nm inguruko tamainara besterik ez, bere uhin-luzera baino 2.000 aldiz txikiagora, gutxi gorabehera. Irudigintza-teknika berri horrek, fotokorrontearen terahertzeko nanoskopia deritzona, ate berriak ireki ditu gailuen propietate optoelektronikoak karakterizatzeko terahertzen espektro-tartean.

Grafenozko detektagailuaren fotokorrontearen irudiak erregistratu zituen taldeak, 100 μm inguruko uhin-luzerako THz-erradiazioarekin argitzen ari zirela. Fotokorrontearen irudiek erakutsi zituzten oszilazioek agerian utzi zuten terahertz-plasmoiak uhin-luzera 50 aldiz motzagoan hedatzen zirela.

“""Hasieran asko harritu gintuen plasmoien uhin-luzera hain motza izateak, terahertzen maiztasunetan grafenozko plasmoiak askoz konprimatze-maila txikiagoa izaten baitute normalean", dio garai batean CIC nanoGUNEko ikertzaile izan zen Pablo Alonso González-ek, orain Oviedoko Unibertsitatean dagoenak eta lanaren lehenengo egileak. "Azterketa teorikoen bidez lortu genuen buruhaustea ebaztea, plasmoiak grafenoaren azpian dagoen metalari akoplatzen zaizkiola frogatu baitzuten azterketa teoriko horiek", esanez jarraitu du. "Akoplamendu horri esker, plasmoiak gehiago konprimatu daitezke eta eremua izugarri konfinatu, eta horrek aukera eman lezake detektagailu sentikor eta trinkoagoak sortzeko", gaineratu du Rainer Hillenbrand, Ikerbasque Research Professor eta CIC nanoGUNEko Nanooptika Taldeko buruak eta ikerketaren zuzendariak. Plasmoiek, halaber, hedapen lineala dute, hau da, beren energia beren momentuarekiko proportzionala da, eta hori mesedegarria izan liteke informazioaren eta komunikazioaren teknologietarako. Plasmoiek terahertzen maiztasunetan duten bizialdia ere aztertu zuen taldeak, eta frogatu zuten terahertzen plasmoien energia-galera grafenoaren ezpurutasunen menpekoa dela.

Terahertzen fotokorronte-nanoskopia grafenoaren efektu fototermikoelektriko indartsua du oinarri, zeinak THz-eko eremuetan sortutako beroa, baita plasmoiena ere, korronte bihurtzen baitu. Etorkizunean, grafenoa oinarri duten zirkuitu integratuetan plasmoiak detektatzeko ere erabil liteke efektu termoelektriko ahaltsu hori. Terahertzen fotokorrone-nanoskopiako teknika horrek beste zenbait aplikazio izan litzake plasmoien irudiak lortzeaz haratago, hala nola 2D material berrien, ohiko 2D elektroi-gasen edo nanoegitura erdieroaleen propietate optoelektronikoak nanoeskalan aztertzeko.

Grapheneak egoitza berria ireki du

Graphenearen egoitza berriaren irekiera ekitaldian Iñigo Urkullu lehendakariaz gain, gipuzkoako diputatu nagusi Markel Olano, Donostiako alkate Eneko Goia, enpresako zuzendari Jesús de la Fuente eta nanoGUNEko zuzendari Jose M. Pitarke egon dira, beste gonbidatu batzuen artean.

Graphenea 2010ean sortu zen nanoGUNEren eta zenbait inbertsore pribaturen artean kalitate handiko grafeno olatak ekoiztu eta saltzeko, baita grafenoan oinarritutako teknologia berria garatzeko ere. Gaur egun donostiako enpresa hau mundu mailako liderra da bere arloan, merkatu osoaren % 14ko kuata berea delarik. Bere fakturazioa bi milioi eurokoa da urteko handitzeko potentzial handia duen merkatu batean.

Azpiegitura berriek hiru milioi euroko inbertsioa behar izan dute, eta gela garbi bat eta urteko tona bat grafeno oxidoa ekoizteko azpiegitura pilotoa ditu. Grapheneak gaur egun 25 langile ditu, gehienak emakumezkoak.

Molekulen mundura konektatuta grafeno-kableen bidez

Sistema elektroniko baten osagairik txikiena izatera irits daiteke molekula bat. Premisa horrekin lan egin du azken urteotan elektronika molekularraren alorreko ikerketak, helburu garrantzitsu hau lortzeko: molekulak osagai elektroniko logikadun gisa erabiltzea.

Urrats berri bat argitara eman du gaur Science Advances aldizkariak. Argitalpen hori CIC nanoGUNEko, Donostia International Physics Center-eko (DIPC) eta Materialen Fisika Zentroko(CFM, CSIC-UPV/EHU) fisikarien eta CiQUSeko(Santiago de Compostelako Unibertsitateko Kimika Biologikoaren eta Material Molekularren ikerketa-zentroa) kimikari sintetikoen elkarlanaren emaitza da. Molekula bakarraz osatutako gailu molekular bat grafeno-kableen bidez “konektatzea” lortu du urrats berri horrek.

“Oso erakargarria da: molekula bakar batean informazioa metatzea eta irakurtzea lortu dugu”, baieztatu du Nacho Pascual Ikerbasque Profesor eta nanoGUNEko Nanoirudiak taldeko buruak. “Aspalditik dakigu molekulak nola sintetizatu; orain arte, ordea, ez genuen zirkuitu batera konektatzea lortu”, aitortu du. Horretarako, ikertzaileek “grafeno-tirak” garatu dituzte kable elektriko gisa erabiltzeko. Halaber, neurrira egindako metodo bat garatu dute molekularekiko kontaktua zehatz eta aurretik zehaztutako guneetan egiteko.

“Molekularekiko kontaktu hori erabakigarria dela ikusi dugu gailu molekularraren portaeran”, dio Jingcheng Li artikuluaren lehenengo egileak. “Horregatik, atomoen mailako doitasuna duten teknologiak erabili behar izan ditugu konexioaren urrats hori emateko”.

Molekularen sorkuntza-prozesuari dagokionez, gainazal metaliko batean gidatutako erreakzioetan oinarritutako metodo kimiko bat erabili dute. “Gailu molekularra sortzea erraza da”, azaldu du CiQUSeko talde-buru den Diego Peñak: “osagai molekularrak bakoitza bere aldetik diseinatu eta sintetizatu ditugu, muturretan “itsasgarri moduko bat” gehituz konexioak egitea aurreikusita zegoen puntuetan; hortik aurrerako lanak naturak berak egin ditu berez”, dio txantxetan.

Prozesua irudikatzeko “LEGO molekularraren” metafora erabili dute zientzialariek. Pascualen hitzetan, “naturaren legeak erabiltzea lortzen ari gara molekulak nanoegitura konplexuagoetan txertatzeko”, aipatu du.

Ikertzaileek tunel-efektuko mikroskopioa (STM) erabili dute gailu molekularraren funtzionamendua egiaztatzeko. Atomoak eta molekulak behatzeko metodo aurreratu bat da eta atomoen eta molekulen portaera neurtzeko aukera eskaintzen du. Molekulan metatutako informazio magnetikoak konexioan zein egoeratan bizirauten duen baieztatu ahal izan dute egileek teknika horrekin, eta horrek bide berriak irekitzen ditu elektronika eraginkorrago baterako material berrien garapenean.

FunMolDev (Functional Molecular Devices) ikerketa batzorde espainiarraren barruan egin dute lana, Espainiako Ekonomia eta Lehiakortasun Ministerioak, Eusko Jaurlaritzak, Galiziako Xuntak eta Europar Batasunak finantzatuta.

NanoGUNEk BerriUp eta Graphenearekin bat egin du Global Graphene Call deialdia martxan jartzeko

CIC nanoGUNEk, BerriUp-ek —Donostiako startupen azeleragailua— eta Grapheneak —grafenoa ekoizten eta merkaturatzen duen nanoGUNEko lehen startup-a— lankidetza-hitzarmen bat sinatu dugu grafenoaren ikerketarekin lotutako proposamenak bultzatzeko. Horretarako, Global Graphene Call izeneko deialdia jarri dugu martxan lehen aldiz, grafenoarekin lotutako enpresa-ideiak garatzeko.

Parte-hartzaileek beren proiektuak eta egiazkoak aurkeztu beharko dituzte, eta parte hartzeko beharrezkoa da proiektua osorik erregistratzea horretarako prestatutako online galdetegian. Proiektuak bidaltzeko epea 2020ko otsailaren 24an hasi eta 2020ko apirilaren 12an bukatuko da, biak barne.

Hautatutako finalistek azelerazio pertsonalizatuko programa bat izango dute BerriUp-en egoitzan, 2020ko ekainetik abuztura bitartean. Halaber, Graphenearen materiala eskuratzeko eta nanoGUNEren ekipamendu zientifikoa erabiltzeko aukera izango dute.

Subscribe to